Stopa cukrzycowa

Firma Panaceum wspiera:

Polskie Stowarzyszenie Diabetyków Oddział Wojewódzki w Kielcach. Uczestniczymy w konferencjach i spotkaniach edukacyjnych dla osób chorych na cukrzycę. Zwracamy tam szczególną uwagę na to, jak ważne jest dbanie o stopy, noszenie prawidłowego obuwia i wkładek ortopedycznych. Więcej na temat Stowarzyszenia TUTAJ - kliknij!

Zespół stopy cukrzycowej (ZSC)

"Stopa cukrzycowa: infekcja, owrzodzenie i/lub destrukcja tkanek głębokich w połączeniu z zaburzeniami neurologicznymi oraz chorobami naczyń obwodowych w różnym stopniu zaawansowania w kończynach dolnych."



Stopa cukrzycowa jest więc zespołem specyficznych przypadłości dotykających stopy. Jest powikłaniem cukrzycy i występuje u około 6-10% pacjentów  z tym schorzeniem. Każdy pacjent chorujący na cukrzycę narażony jest na wystąpienie Zespołu Stopy Cukrzycowej. Źle leczona cukrzyca, palenie tytoniu, utrata odczuwania bólu, ucisk, zaburzenia ukrwienia stopy, deformacje stopy, nadmierna masa ciała, przebyty Zespół Stopy Cukrzycowej w przeszłości, podeszły wiek, brak dbałości o higienę stóp, źle dobrane obuwie, wkładki czy skarpety, uraz mechaniczny, chemiczny czy termiczny są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi owrzodzeń i destrukcji tkanek głębokich.

Zespół Stopy Cukrzycowej możemy podzielić, ze względu na mechanizm powstawania, na 3 typy:

• ZESPÓŁ NEUROPATYCZNEJ STOPY CUKRZYCOWEJ
  
  65% pacjentów, których dotyczy problem stopy cukrzycowej, to osoby z  owrzodzeniami  neurogennymi kończyn dolnych.Owrzodzenie neurogenne spowodowane jest uszkodzeniem nerwów obwodowych. Dochodzi do zmniejszenia czucia powierzchniowego i wibracji w obrębie stopy. Efektem czego jest nieodczuwanie dotyku, bólu, temperatury i możliwość niekontrolowanych otarć  oraz uszkodzeń naskórka. Powstałe w ten sposób trudno gojące się rany prowadzą do rozległych owrzodzeń i destrukcji tkanek głębokich.
  
  
• ZESPÓŁ NACZYNIOWEJ STOPY CUKRZYCOWEJ
  
  10% pacjentów, których dotyczy problem stopy cukrzycowej, to osoby z  owrzodzeniami  niedokrwiennymi kończyn dolnych. Podwyższony poziom cukru we krwi (hiperglikemia) utrzymujący się przez dłuższy czas, doprowadza do uszkodzenia naczyń krwionośnych, co skutkuje zmniejszeniem elastyczności, zarastaniem i nasiloną miażdżycą. Hiperglikemia zwiększa również lepkość krwi powodując powstawanie szkodliwych skrzepów. W wyniku niedokrwienia i niedotlenienia tkanek stopy dochodzi do zaburzeń czynności oraz ich uszkodzenia.
  
  
• ZESPÓŁ STOPY NEUROPATYCZNO-NACZYNIOWEJ
  
  25% pacjentów, których dotyczy problem stopy cukrzycowej, to osoby z owrzodzeniami  mieszanymi kończyn dolnych. Obserwujemy u pacjenta jednoczesne występowanie mechanizmów zachodzących w stopie  neuropatycznej i naczyniowej. Nieleczony Zespół Stopy Cukrzycowej prowadzi do nieodwracalnych deformacji i martwic stopy, co często kończy się amputacją. Amputacje u pacjentów z problemami cukrzycowymi stanowią  50-60% wszystkich nieurazowych amputacji.
  
  Dlatego jednym z najważniejszych elementów leczenia jest profilaktyka. Ryzyko wystąpienia stopy cukrzycowej są w stanie znacznie zmniejszyć podstawowe czynności, które należy wykonywać codziennie. Należą do nich:
  
  

• Higiena stóp
  Codziennie myj i oglądaj stopy. Myj stopy w ciepłej, ale nie gorącej wodzie. Kierunek mycia jest istotny w przypadku rany stopy  (pozwala uniknąć zakażenia drobnoustrojami znajdującymi się na wyższych częściach kończyny) dlatego myj nogi kierując się od dużego palca w stronę kolan i krocza. Do pielęgnacji nie używaj nigdy ostrych  narzędzi, bo możesz nimi skaleczyć stopę i spowodować powstanie trudno gojących się ran. Po umyciu, stopy starannie osusz, a następnie natłuść maścią lub specjalnym kremem. Nie natłuszczaj przestrzeni między palcami. Obejrzyj uważnie swoje stopy. Zwracaj uwagę na każde, nawet najmniejsze otarcie naskórka i skaleczenie. Zmiana zabarwienia niewielkiej części lub całej stopy  może być początkiem powstania Zespołu Stopy Cukrzycowej. Zwróć uwagę również na zdeformowane palce, płaskostopie, zaniki mięśni stopy, odciski oraz modzele (ogniska wzmożonego rogowacenia). Nie lekceważ żadnych zmian na stopie, gdyż prawie 80% amputacji zaczyna się od „niewinnej” zmiany na stopie.
  
  
• Odpowiednie skarpety
  Noszenie specjalnych skarpet jest istotnym sposobem na niedopuszczenie do powstania Zespołu Stopy Cukrzycowej. Zalecane dla diabetyków skarpety powinny mieć dość luźny ściągacz, nie węższy niż 10 cm. Surowiec, z którego skarpety powinny być wykonane to bawełna, len oraz włókna bambusowe. Dodatkowo skarpety powinny mieć dodane włókna ze srebrowej nitki.
  
  
• Odciążające indywidualne wkładki ortopedyczne
  Nieocenione w codziennym użytkowaniu diabetyka z problemami stopy będzie noszenie odciążających wkładek ortopedycznych. Tego typu wkładki nie mają na celu korygować wady stopy ale mają zapewnić  równomierny rozkład ciśnienia podeszwowego, aby zapobiec tworzeniu się modzeli.
  
  
• Dobrze dobrane obuwie
  Ponad 50% uszkodzeń stopy u chorych z cukrzycą spowodowane jest przez nowe lub źle dopasowane obuwie. Aby chronić stopy wybieraj miękkie obuwie z naturalnego tworzywa. Zaleca się kupowanie butów o centymetr dłuższych niż długość stopy. Aby uniknąć zakupu ciasnego obuwia, najlepiej mierzyć je po południu, kiedy stopa jest nabrzmiała. Buty też powinny mieć zaokrąglone i szerokie noski, bez szwów w tym miejscu. Po zakupie nowych butów koniecznie trzeba je przez kilka dni „rozchodzić” w warunkach domowych. Przestrzegaj zakazu chodzenia w sandałach, klapkach oraz boso. Chodzenie w takim obuwiu zwiększa możliwość urazów mechanicznych i termicznych. W 60 do 85% przypadków odpowiednie obuwie może zapobiec ponownemu wystąpieniu owrzodzeń stopy.